Nghị định 20/2025/NĐ-CP, với hiệu lực từ ngày 27/03/2025, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện khung pháp lý về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết (DN có GDLK) tại Việt Nam. Trong bài viết này, tôi xin phân tích những điểm mới đáng chú ý của Nghị định này như sau:
Mục Lục Bài Viết
1. Sửa đổi về định nghĩa bên liên kết trong giao dịch vay và bảo lãnh
- Vấn đề tồn tại: Nghị định 132/2020/NĐ-CP trước đây có một số điểm chưa rõ ràng trong định nghĩa về bên liên kết trong giao dịch vay và bảo lãnh, dẫn đến khó khăn trong việc xác định đối tượng áp dụng và nguy cơ trốn tránh nghĩa vụ kê khai, nộp thuế.
- Giải pháp của Nghị định 20/2025/NĐ-CP: Nghị định mới đã làm rõ hơn về định nghĩa này, cụ thể hóa các trường hợp được coi là bên liên kết trong giao dịch vay và bảo lãnh. Điều này giúp:
- Xác định chính xác hơn: Các cơ quan thuế có thể xác định chính xác hơn các bên liên kết trong giao dịch vay và bảo lãnh, từ đó tăng cường quản lý thuế và chống chuyển giá.
- Giảm thiểu tranh chấp: Doanh nghiệp cũng có căn cứ pháp lý rõ ràng hơn để xác định nghĩa vụ của mình, giảm thiểu tranh chấp với cơ quan thuế.
2. Quy định mới về kê khai, nộp thuế với chi nhánh hạch toán độc lập
- Thực trạng: Trước đây, việc kê khai và nộp thuế đối với các chi nhánh hạch toán độc lập còn nhiều bất cập, chưa thống nhất, gây khó khăn cho cả doanh nghiệp và cơ quan thuế.
- Nội dung mới: Nghị định 20/2025/NĐ-CP đã đưa ra các quy định mới về kê khai và nộp thuế đối với các chi nhánh hạch toán độc lập, bao gồm:
- Hướng dẫn chi tiết: Quy định rõ ràng về hồ sơ, thủ tục, thời hạn kê khai và nộp thuế.
- Phân định rõ trách nhiệm: Xác định rõ trách nhiệm của công ty mẹ và chi nhánh trong việc kê khai và nộp thuế.
- Lợi ích:
- Tăng cường quản lý thuế: Giúp cơ quan thuế quản lý thuế hiệu quả hơn đối với loại hình doanh nghiệp này.
- Minh bạch thông tin: Tạo sự minh bạch về thông tin, giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật tốt hơn.
3. Mở rộng trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
- Vai trò quan trọng: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) có vai trò quan trọng trong việc quản lý hoạt động vay và bảo lãnh của các doanh nghiệp, đặc biệt là các DN có GDLK.
- Bổ sung trách nhiệm: Nghị định 20/2025/NĐ-CP đã mở rộng trách nhiệm của NHNN trong việc phối hợp với các cơ quan thuế để quản lý thuế đối với các DN có GDLK, cụ thể:
- Cung cấp thông tin: NHNN có trách nhiệm cung cấp thông tin về các khoản vay và bảo lãnh của DN cho cơ quan thuế.
- Phối hợp kiểm tra: NHNN phối hợp với cơ quan thuế trong việc kiểm tra, giám sát các giao dịch vay và bảo lãnh của DN.
- Ý nghĩa:
- Nâng cao hiệu quả quản lý: Giúp nâng cao hiệu quả quản lý thuế đối với các DN có GDLK.
- Ngăn chặn chuyển giá: Góp phần ngăn chặn các hành vi chuyển giá, trốn thuế.
4. Thay thế Phụ lục I
- Cập nhật thông tin: Nghị định 20/2025/NĐ-CP đã thay thế Phụ lục I – Thông tin về quan hệ liên kết và giao dịch liên kết ban hành kèm theo Nghị định 132/2020/NĐ-CP bằng Phụ lục I mới.
- Mục đích:
- Cập nhật thông tin: Phụ lục I mới được cập nhật để phù hợp với các quy định mới của Nghị định 20/2025/NĐ-CP.
- Đảm bảo tính chính xác: Giúp đảm bảo tính chính xác và đầy đủ của thông tin về quan hệ liên kết và giao dịch liên kết.
Kết luận
Nghị định 20/2025/NĐ-CP là một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện khung pháp lý về quản lý thuế đối với DN có GDLK. Những điểm mới của Nghị định này không chỉ giúp tăng cường hiệu quả quản lý thuế của Nhà nước mà còn tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, giúp DN tuân thủ pháp luật tốt hơn.
Tuy nhiên, để Nghị định này thực sự đi vào cuộc sống, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và các bên liên quan. Đồng thời, cần tiếp tục theo dõi, đánh giá và sửa đổi, bổ sung các quy định để đảm bảo phù hợp với thực tiễn và yêu cầu phát triển của nền kinh tế.